Vrijescholen: witte leerlingen van hoogopgeleide ouders
De Vereniging van vrijescholen maakt deze week de balans weer op van een jaar vrijeschoolonderwijs: ‘De vrijeschool groeide het afgelopen jaar met 4,4% tot bijna 29.000 leerlingen, terwijl het onderwijs landelijk te maken heeft met een lichte krimp. Ruim 1.200 leerlingen méér volgen dit jaar vrijeschoolonderwijs. Dat blijkt uit een jaarlijkse inventarisatie van de Vereniging van vrijescholen. Deze toename past in het beeld van de afgelopen jaren. Ten opzichte van 2011 kwamen er ruim 8.300 leerlingen bij en sinds 2013 startten op 22 plaatsen in Nederland nieuwe locaties waar vrijeschoolonderwijs gegeven wordt.’
Homogene groep
Thema is ook de homogene groep leerlingen op vrijescholen, zo schrijft de vereniging: ‘Op sommige plekken bedient de vrijeschool een relatief “witte” leerlingenpopulatie van gemiddeld hoogopgeleide ouders. Vrijescholen in steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht zetten juist in op een diverse leerlingenpopulatie als afspiegeling van de lokale samenleving. Ook zijn er initiatieven voor nieuwe vrijescholen die bewust kiezen voor intercultureel vrijeschoolonderwijs.’
Dit maakt dat voorzitter Rian van Dam hierover zegt: ‘Vrijescholen die een eenzijdige doelgroep bedienen kiezen daar niet bewust voor. Het past juist in de visie van de vrijeschool om midden in de samenleving te staan.’
Dinsdag 26 februari pikte het NOS-programma Nieuwsuur dit meteen op, met ‘de vrijeschool is in opmars’. Dit geldt ook voor verwante schoolsoorten in het algemeen bijzonder onderwijs.
Tweedeling
‘Met name hoogopgeleide ouders kiezen voor deze scholen, waar volgens hen meer aandacht is voor creativiteit en ontwikkeling. Een onbedoeld bijeffect daarvan is dat de tweedeling in het onderwijs steeds groter wordt. Tussen rijk en arm, hoogopgeleid en laagopgeleid, en in de praktijk ook tussen wit en zwart.’
Men blijft zo vooral in de eigen bubbel. ‘De Vrijeschool Rotterdam-West staat bijvoorbeeld in een gemengde wijk met veel verschillende culturen. Maar dat zie je nauwelijks terug in de klaslokalen, die zijn overwegend wit. “Dat is wel een minpunt”, zegt een moeder. “Want de school vormt zo geen goede afspiegeling van de samenleving.”’